LOOP ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΧΟΡΟΥ ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ

Για την παράσταση του José Vidal LOOP3, η οποία παρουσιάστηκε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών στο πλαίσιο του αφιερώματος Transitions2: Latin America.

Του Νίκου Ξένιου

Τις μαγικές λειτουργίες του LOOP3 μας παρουσίασε ο Χοσέ Λουίς Βιδάλ στη μικρή σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, στο πλαίσιο του  Φεστιβάλ Σύγχρονης Ανεξάρτητης Λατινοαμερικανικής Σκηνής. Ο χιλιανός χορογράφος  θριάμβευσε με αυτό το έργο στο Λονδίνο, αναδεικνύοντας μια μοναδική γλυπτική του σώματος μέσα από το συνδυασμό performance και installation.

Υποταγμένα σε μιαν ιδιότυπη ρυθμική αγωγή, τα σώματα των χορευτών του δίνουν ένα απόλυτα συγχρονισμένο αποτέλεσμα: το κοινό μπορεί να «παίξει» με τη διάθεση και την ένταση που μεταδίδουν οι εννέα ερμηνευτές, ενώ κινούνται ομαδικά σε ακτίνα δύο τετραγωνικών μέτρων, ντύνονται και γδύνονται, ακουμπούν ο ένας τον άλλον, ψιθυρίζουν εισπνέοντας κι εκπνέοντας και κινούν ένα «μεγάλο οργανισμό» σαν ένα σώμα. Εκπληκτικής ακρίβειας χορογραφία, άκρα αξιοποίηση των διδαγμάτων του σύγχρονου χορού, εισαγωγή νέου κώδικα χωρίς επίδειξη δεξιοτεχνίας ή κραυγαλέα αναζήτηση των ιδεωδών αναλογιών του σώματος. Πηγαιότητα και άμεση καταγραφή ενός προβληματισμού που δεν υποδύεται ρόλους «επίσημης» κουλτούρας παρά τη θριαμβική υποδοχή του από το ευρωπαϊκό κοινό.

Η ομάδα και οι προθέσεις της

Η στιγμιαία αντίδραση σε δοσμένα ερεθίσματα μιμείται την ακούσια κίνηση της πραγματικότητας, χωρίς ν’ αποκλείει το λάθος από τη γκάμα των κινήσεων, αντιθέτως, εντάσσοντάς το οργανικά.

Μια σταθερή ομάδα συνεργατών που δούλεψαν μαζί για πολλά χρόνια πλαισιώθηκαν από τους ηθοποιούς Εμίλιο Έντουαρντς και Λορέτο Λενβενδαγκάρ, που ενσωματώθηκαν στην πολυεθνική ομάδα ώστε να ολοκληρωθεί το σχέδιο του Βιδάλ για το LOOP3. Η χορογραφία συνιστά «απόσπασμα» μιας ευρύτερης ενότητας, που μελετά την αυτοσυγκέντρωση και την ψυχική ικανότητα του να ζει κανείς στο παρόν. Η χρήση της γλώσσας, των επιφωνημάτων, των λέξεων, των ασυνάρτητων ήχων υπηρετεί την αναζήτηση του μέγιστου δυνατού δυναμικού του ανθρώπινου σώματος, ενώ οι ερμηνευτές εξερευνούν κι επιστρατεύουν ακόμη και τις διαφορετικές πολιτισμικές τους καταβολές.  Έτσι, έχουμε εικαστικές αποτυπώσεις από το tango argentino έως το street dancing, τον κυκλικό χορό με συνεχή αλλαγή διεύθυνσης, την εικαστική επανατοποθέτηση της κίνησης, με εναλλαγές ταχύτητας (επιταχύνσεις και επιβραδύνσεις), ακινητοποίηση («πάγωμα» ή tableau vivant) σε σημαίνουσες πόζες, σαν ένα γλυπτό από μέλη που πλέκονται, ένα γλυπτό που στρέφεται για να το μελετήσεις υπό διαφορετικές οπτικές γωνίες.

Η εισαγωγή με τα κρουστά του Κριστιάν Μπιντάρ επιβάλλει πολυρρυθμία κι εναλλαγή του τέμπο με σιωπές και μετά με ακινησία, που στόχο έχει ν’ απελευθερώσει τους χορευτές. Επαναλαμβανόμενο, το μουσικό-ρυθμικό θέμα της παράστασης δίνει εσωτερική συνοχή σ’ ένα εκ πρώτης όψεως τυχαίο συγκερασμό κινήσεων, αλλαγής ρούχων, ανασύνθεσης του ανθρώπινου συμπλέγματος, διατηρώντας μια χρωματική γκάμα υφασμάτων, εσωρούχων και καλσόν που παραπέμπουν στον χιλιανό ζωγράφο Κλαούντιο Μπράβο. Η στιγμιαία αντίδραση σε δοσμένα ερεθίσματα μιμείται την ακούσια κίνηση της πραγματικότητας, χωρίς ν’ αποκλείει το λάθος από τη γκάμα των κινήσεων, αντιθέτως, εντάσσοντάς το οργανικά. Το κινησιολογικό leitmotif έρχεται να επανεκκινήσει κάθε φορά από διαφορετικό σημείο ενός αυστηρά καθορισμένου τετραγώνου φωτός όπου κινείται η χορογραφία, για να καλύψει, προς το τέλος, όλη τη φωτισμένη πια σκηνή.

Σύνθεση πολλών τεχνών

Ιδιάζουσα καλλιτεχνική ιδιοσυγκρασία αποκαλύπτει ο Βιδάλ με τη δουλειά αυτήν, που είναι επηρεασμένη από την αναγεννησιακή ζωγραφική και από τη σύγχρονη φωτογραφία, καθώς αναπλάθει εικόνες από πολυπρόσωπες ζωγραφικές συνθέσεις, εκ των οποίων άλλες μας είναι περισσότερο γνωστές (π.χ. τη «Σχεδία της Μέδουσας» του Ζερικό ή τον «Όρκο των Ορατίων» του Νταβίντ, πίνακες των Προρραφαηλιτών ζωγράφων ή συγκεκριμένες λεπτομέρειες από τον Πάολο Ουτσέλο, τον Λούκα Σινιορέλι, τον Φρανσέσκο Σαλβιάτι και τον Καραβάτζο) και άλλες λιγότερο. Μιμούμενη κινήσεις και ήχους της καθημερινότητας, «κοπιάροντας» τη σωματική έκφραση σε όλες τις διαστάσεις και προοπτικές της, η ομάδα των χορευτών μεταμορφώνει την κοινότοπη εικόνα του ανθρώπινου σώματος σε διαφορετικές εκφάνσεις του Ωραίου, όπως αυτό προκύπτει από τη φυσικότητα και την αβίαστη αποδοχή της κάθε στιγμής.

Οι ασυνέχειες στην κίνηση μαρτυρούν ένα συγκεκριμένο διάκενο στη ζωή των ανθρώπων, εξ ου και ο τίτλος της χoρογραφίας: loop.

Μοιάζει με μοντέρνο «ποίημα φτιαγμένο από κινήσεις», όπου μαντεύεις το μετρικό σχήμα μέσα από τις γραμμές, χωρίς αυτό να είναι απερίφραστα δηλωμένο. Την  αργή κίνηση του πρώτου μέρους διαδέχεται μια στιγμιαία ακινησία, που θα την ακολουθήσει, με τη σειρά της, μια ταχύτατη επανάληψη των ίδιων κινησιολογικών συνδυασμών, άρτια εκμαθημένων και αρμοσμένων ώστε να συνιστούν μια πυρετώδη δήλωση. Σε κάθε ακινητοποίηση, ο εσωτερικός ρυθμός των χορευτών εντείνεται από βαθειά ανάσα, αναστεναγμό ή βογκητό. Οι ασυνέχειες στην κίνηση μαρτυρούν ένα συγκεκριμένο διάκενο στη ζωή των ανθρώπων, εξ ου και ο τίτλος της χoρογραφίας: loop. Στο τρίτο μέρος τα κρουστά θα παίξουν σημαντικό ρόλο, καθώς η ανθρωποσύνθεση αυτή θα επιδοθεί σε ένα από σκηνής όργιο ανάπλασης πορνογραφικών εικόνων της καθημερινότητας, πιθανότατα αντλημένων από τη διαφήμιση ή τις γιγαντοαφίσες, πιθανόν και από τα κόμικς του Μίλο Μανάρα ή τις στρατευμένες τοιχογραφίες του μεξικανού Ντιέγκο Ριβέρα. O αισθησιασμός των περιπτύξεων θα οδηγήσει σε αιρετικές, προκλητικές συνθέσεις που θα υπονομευθούν στη συνέχεια με πολύ χιούμορ από την εισβολή του φόβου για την απώλεια ενός μέλους της ομάδας, που τα υπόλοιπα θα βιώσουν ως ακρωτηριασμό.

Ο χορογράφος

Ο Χοσέ Λουίς Βιδάλ γεννήθηκε στη Βαλδίβια της Χιλής. Σπούδασε κοινωνιολογία, κοινωνική ανθρωπολογία και χορό και συνέχισε τις σπουδές του στη Νέα Υόρκη. Συνεργάστηκε με ευρωπαϊκές ομάδες και επιστρέφοντας προσωρινά στη Χιλή, άρχισε να χορογραφεί. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη χορογραφία στη Σχολή Σύγχρονου Χορού, στο Πανεπιστήμιο του Κεντ και ανέπτυξε μια ιδιαίτερη σχέση με το «The Place» του Λονδίνου, όπου υπήρξε φιλοξενούμενος και βραβεύτηκε. Το 2010 επέστρεψε στη Χιλή για να εγκαινιάσει το Πολιτιστικό Κέντρο Gabriela Mistral-GAM στο Σαντιάγο με την περφόρμανς Loop3, η παραγωγή της οποίας ξεκίνησε κατά τη διάρκεια φιλοξενίας του στο Choreodrome του Place, το 2009. Το Loop3 περιόδευσε σε πολλές πόλεις της Χιλής. Οι εννέα ερμηνευτές είναι όλοι διακεκριμένοι χορευτές στη Χιλή, με διεθνή καριέρα. 

* Ο ΝΙΚΟΣ ΞΕΝΙΟΣ είναι εκπαιδευτικός και συγγραφέας.

πηγη

Για περισσότερα άρθρα κάντε κλικ εδώ

Για τις αγορές σας ΚΛΙΚ ΕΔΩ

ΔΙΑΔΩΣΤΕ ΤΟ