ΕΡΩΤΙΚΑ ΤΡΙΓΩΝΑ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ

Για το μυθιστόρημα της Νένας Κοκκινάκη Η πρέσβειρα των Παρισίων (εκδ. Πατάκη)

Με γλώσσα ώριμη και χυμώδη η συγγραφέας μας βυθίζει σε έναν άγνωστο, για μας κόσμο, που είναι η ελληνική εκπαιδευτική κοινότητα στο Παρίσι.

Της Αλεξάνδρας Μπακονίκα

Μέχρι που απότομα αρρώστησε και έφυγε από τη ζωή, είχα συχνή αλληλογραφία με τον σπουδαίο και αιρετικό συγγραφέα Ηλία Πετρόπουλο. Σε κάποιες από τις τηλεφωνικές συνομιλίες μας αναφερόταν και στο Παρίσι, όπου για χρόνια ζούσε γράφοντας πυρετωδώς. Επιβεβαίωνε πόσο μαγευτικά λαμπερή είναι αυτή η πόλη. 

To Παρίσι εκπέμπει μια αίσθηση ελευθερίας που σου ψιθυρίζει να κυνηγήσεις την πραγματοποίηση ονείρων και υψηλών κατακτήσεων. Κι αυτή η λάμψη σε ζαλίζει, συνεχώς σε παρακινεί να ζήσεις έντονα, να ξεχωρίσεις, να διαπρέψεις. Το λαμπερό επιβάλλει να γίνεις και συ λαμπερός, είναι μια τάση και προδιάθεση που κυκλοφορεί αενάως στην ατμόσφαιρα της πόλης. Όμως κι από μια άλλη  άποψη είναι μια πόλη σκληρή, όποιος είναι ριγμένος στο περιθώριο και στο τέλμα της μετριότητας νιώθει ισοπεδωμένος κι αλλοτριωμένος.

Παρόμοια αίσθηση για το Παρίσι, με τη φωτεινή, μυστηριώδη, αλλά και τη σκληρή πλευρά του δέχεται ο αναγνώστης στο τελευταίο μυθιστόρημα της Νένας Κοκκινάκη Η πρέσβειρα των Παρισίων. Η πλοκή εξελίσσεται σε πρώτο πρόσωπο μέσα από την αφήγηση της κεντρικής ηρωίδας, της Φρόσως, καθώς και μέσα από τις σημειώσεις, σε πρώτο πρόσωπο και αυτές, του Νικήτα Πατέλη. Η Φρόσω, σαράντα τριών ετών, είναι δασκάλα, παντρεμένη χρόνια και μητέρα μιας δεκατετράχρονης, της Νεφέλης. Έπειτα από είκοσι χρόνια διδασκαλίας στο ελληνικό δημόσιο και ζώντας ασφυκτικά μέσα σε ένα συμβατικό πλέον γάμο, αποφασίζει να πάρει πενταετή μετάθεση σε ελληνικό σχολείο στο Παρίσι.

Με γλώσσα ώριμη και χυμώδη η συγγραφέας μας βυθίζει σε έναν άγνωστο, για μας κόσμο, που είναι η ελληνική εκπαιδευτική κοινότητα στο Παρίσι.

Με γλώσσα ώριμη και χυμώδη και με ανάδρομη αφήγηση από το παρόν στο παρελθόν, η συγγραφέας μας βυθίζει σε έναν άγνωστο για μας κόσμο, που είναι η ελληνική εκπαιδευτική κοινότητα στο Παρίσι. Παράλληλα όμως σε αρκετά σημεία του βιβλίου θίγονται παθογένειες της εκπαίδευσης και στην Ελλάδα, αποκαλύπτονται άσχημα κατεστημένα και νοσηρές νοοτροπίες. Αποτελεί ειρωνεία ότι αυτές οι παθογένειες εξιστορούνται στο βιβλίο στη χρονική περίοδο 2002 με 2006, περίοδο σημαδιακή, λίγο πριν και λίγο μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Αθήνα, τότε που κάποιοι πίστεψαν στην αναγέννηση της χώρας και τις λαμπρές προοπτικές προς το μέλλον.

Η Κοκκινάκη με τέχνη υφαίνει τη δίνη, τα απρόοπτα, τις αντιφάσεις, τα ηφαιστειώδη ξεσπάσματα που στροβιλίζονται γύρω από ένα ερωτικό τρίγωνο ανάμεσα στους πρωταγωνιστές, τη Φρόσω, την Κατρίν και τον Νικήτα. Όμως η συνεχής ένταση που ελκύει τον αναγνώστη αναβλύζει κι από την πολυπλοκότητα των σχέσεων ανάμεσα στα πρόσωπα της ιστορίας. Σαν συμπέρασμα, που λειτουργεί αποκαλυπτικά για τη ζωή λέγεται ότι έρωτας και ξίφος, έρωτας και πόλεμος, έρωτας και εξουσία καθορίζουν τη μοίρα του κόσμου. Ο καμβάς του μυθιστορήματος της Κοκκινάκη εδώ στηρίζεται: στον έρωτα και τις αβυσσαλέες σχέσεις εξουσίας ανάμεσα στα πρόσωπα σε κάθε βαθμίδα κοινωνικής θέσης, αρχίζοντας από υπουργούς, μητροπολίτες, κοινοτάρχες ομογενών στις επαρχίες της Γαλλίας, πρέσβεις, διευθυντές, δασκάλους, υπαλλήλους. Ο καθένας οχυρώνεται στο ατομικό του συμφέρον, παλεύοντας με νύχια και με δόντια για τη διατήρηση των κεκτημένων του. Υποκρισία, ψέμα, ίντριγκες, διαπληκτισμοί, ανοικτές και κρυφές μάχες, κατάφωρες αδικίες, πολιτική και συνδικαλιστική διαφθορά, αναξιοκρατία, συναποτελούν όλα τα άνθη του κακού που οδηγούν σε μια αξιοθρήνητη κατάσταση.

Μια χειραφετημένη γυναίκα 

Ο καμβάς του μυθιστορήματος στηρίζεται στον έρωτα και τις αβυσσαλέες σχέσεις εξουσίας ανάμεσα στα πρόσωπα σε κάθε βαθμίδα κοινωνικής θέσης.

Η αύρα της Φρόσως διατρέχει όλο το μυθιστόρημα και είναι μια αύρα θετική, χωρίς να λείπουν και σκοτεινές πλευρές στις αντιδράσεις και πράξεις της, που κυρίως εμφανίζονται όταν γίνεται έρμαιο των ερωτικών παρορμήσεών της. Η Φρόσω είναι μια γυναίκα χειραφετημένη, με τόλμη, οξυδέρκεια, γερό ένστικτο και καλλιτεχνικές τάσεις που την ωθούν να δοκιμάσει τις ικανότητές της στη λογοτεχνία, να γράψει το πρώτο της μυθιστόρημα για την εμπειρία που ζει ανάμεσα στους «μεταλλαγμένους». Αυτόν τον τίτλο «μεταλλαγμένοι» χρησιμοποιεί για να προσδιορίσει τους συναδέλφους της δασκάλους ή υπαλλήλους που ήρθαν αποσπασμένοι στη Γαλλία. Μέσα στο άνυδρο τοπίο του εργασιακού χώρου της, όπου η Φρόσω εκτελεί μια εργασία ρουτίνας, ερωτεύεται τον Νικήτα -έμπειρο εκπαιδευτικό, που έχει πάρει κι αυτός απόσπαση στο Παρίσι προσπαθώντας να ξεφύγει από προσωπικά του αδιέξοδα.

Λυσιμελής έρωτας την κατασπαράζει για τον Νικήτα. Η Φρόσω του προτείνει να προχωρήσουν σε ερωτική σχέση. Όμως η τόλμη της πέφτει σε τοίχο σιωπής. Η ιστορία σε αυτό το σημείο κορυφώνεται σε διάψευση για μια γνήσια ερωτική μέθη που πυρπολεί και τους δύο. 

Η συγγραφέας αρχίζει το μυθιστόρημα της με την πολυσήμαντη φράση από τα χείλη της Νεφέλης: «Κάποτε νιώθω μέσα μου να είμαι τόσοι πολλοί που χάνομαι». Αυτό όμως ισχύει τόσο για τη Φρόσω όσο και για τα υπόλοιπα πρόσωπα του βιβλίου. Το σύνθετο, το πολύπλευρο και τους δαίμονες των χαρακτήρων η Κοκκινάκη μας τους αποκαλύπτει με ειρωνεία, σαρκασμό και διεισδυτική ματιά. 

* Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΜΠΑΚΟΝΙΚΑ είναι ποιήτρια.

Η πρέσβειρα των Παρισίων
Νένα Κοκκινάκη
Εκδ. Πατάκη 2013
Σελ. 408, τιμή € 17,90

πηγη

Για περισσότερα άρθρα κάντε κλικ εδώ

Για τις αγορές σας ΚΛΙΚ ΕΔΩ

ΔΙΑΔΩΣΤΕ ΤΟ