ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΔΟΛΟΦΟΝΗΜΕΝΩΝ ΧΑΟΥΣΜΑΝ ~ Ο ΣΦΥΓΜΟΣ ΤΗΣ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ

Σάββατο 22 Νοεμβρίου 2014

ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΩΝ ΔΟΛΟΦΟΝΗΜΕΝΩΝ ΧΑΟΥΣΜΑΝ

Για το βιβλίο του Μίνωα Ευσταθιάδη Το δεύτερο μέρος της νύχτας (εκδ. Ωκεανίδα).

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

«Ενώ η Ευρώπη κλυδωνίζεται, σε κάποια απομονωμένη άκρη της κάποιος μοναχικός ντετέκτιβ, παρέα μ' ένα πεινασμένο γουρούνι, ψάχνει τις απαντήσεις για το μυστήριο των δολοφονημένων Χάουσμαν».

Ο Κόνραντ Χάουσμαν, ένας μοναχικός κι ασή-μαντος γερμανός αγρότης, βρίσκεται δολοφονη-μένος με χειρουργικό στο κρεβάτι του, στην πολίχνη Φρίντριχσταντ. Στο στόμα του έχει σφηνωμένο ένα μήλο, το οποίο χρησίμευε προφανώς για να πνίγει τις κραυγές του. Αλλά ποιος θα μπορούσε να ακούσει τις κραυγές του, αφού η αγροικία αυτού του μονήρη άνδρα βρίσκεται στη μέση του πουθενά; Το πτώμα ανακαλύπτει η ερωμένη του, Αγγέλικα, η οποία πριν ειδοποιήσει την τοπική αστυνομία, αναζητά έναν ιδιωτικό ντετέκτιβ –τον πιο φτηνό– μέσω του Χρυσού Οδηγού του γειτονικού Αμβούργου. Και ο πιο φτηνός ντετέκτιβ είναι ο ελληνικής καταγωγής Κρις Πάπας –όπως έχει συντομέψει το επίθετο Παπαδημητρακόπουλος, για ευνόητους λόγους– ο οποίος συνήθως ασχολείται με την παρακολούθηση παράνομων ζευγαριών. Το μόνο πλάσμα που μοιάζει να θρηνεί πραγματικά για το θάνατο του Κόνραντ είναι το γουρούνι του, ο Σιντ, εκπρόσωπος ενός επιδοτούμενου είδους γουρουνιών υπό εξαφάνιση, τα οποία είναι γνωστά ως «Διαμαρτυρόμενα Γουρούνια του Χόζουμ».

Τα στοιχεία είναι ελάχιστα κι ασήμαντα. Από επαγγελματικό φιλότιμο συνεχίζει να σκαλίζει την ιστορία ο Πάπας, μέχρι που μαθαίνει εμβρόντητος ότι ένας δεύτερος άνδρας βρίσκεται νεκρός στο Αμβούργο, δολοφονημένος με τον ίδιο χειρουργικό τρόπο και μ’ ένα μήλο σφηνωμένο στο στόμα. Το μόνο κοινό των δύο νεκρών, εκτός του τρόπου θανάτου τους, είναι το επίθετό τους: και ο δεύτερος νεκρός λέγεται Χάουσμαν. Τα ΜΜΕ βοούν: μήπως ένας κατά συρροή δολοφόνος σκοτώνει όσους λέγονται Χάουσμαν; Ο Πάπας ερευνά την υπόθεση με τη βοήθεια του αστυνόμου Βέμπερ από το Φρίντριχσταντ και την παρέα του Σιντ, του σπάνιου γουρουνιού. Σύντομα όμως θα ανακαλύψει ότι «Τελικά είναι ευκολότερο να ζεις με τις ερωτήσεις παρά με τις απαντήσεις».

Ποιητικό αστυνομικό μυθιστόρημα

Η λιτή περιγραφή της γερμανικής επαρχίας ανακαλεί ταινίες τρόμου, στις οποίες η φρίκη κρύβεται μέσα στην ομίχλη, στη σκοτεινιά, στις άγριες και γυμνές αγροτικές εκτάσεις.

Το Δεύτερο μέρος της νύχτας είναι ένα ποιητικό, ατμοσφαιρικό αστυνομικό μυθιστόρημα, το τρίτο βιβλίο του συγγραφέα Μίνωα Ευσταθιάδη. Η λιτή περιγραφή της γερμανικής επαρχίας ανακαλεί ταινίες τρόμου, στις οποίες η φρίκη κρύβεται μέσα στην ομίχλη, στη σκοτεινιά, στις άγριες και γυμνές αγροτικές εκτάσεις. Σε μια συνέντευξή του στη Σταυρούλα Σκαλίδη, ο συγγραφέας έχει πει: «Κουβαλάμε την θηριωδία μέσα μας κι ίσως ο μοναδικός τρόπος να την αντιμετωπίσουμε είναι να την εκθέσουμε στο φως». Αυτή τη θηριωδία εκθέτει, χωρίς να έχει ανάγκη από πολλές φρικιαστικές περιγραφές, δίνοντας μια εικόνα της γερμανικής ψυχοσύνθεσης που αξίζει όσο δέκα δοκίμια με το ανάλογο θέμα.

Το βιβλίο χρησιμοποιεί και συγχρόνως απορρίπτει αμέτρητα κλισέ της αστυνομικής μυθοπλασίας. Για παράδειγμα, η γραμματέας του ιδιωτικού ντετέκτιβ είναι μια χήρα 82 ετών ονόματι Κενώ, μια Γαλλίδα που έζησε τη ζωή της στη Γερμανία και διαθέτει πολύ περισσότερη ενέργεια από το αφεντικό της. Ο ήρωας είναι η επιτομή του μελαγχολικού, αποτυχημένου ντετέκτιβ που συναντάμε στο αμερικάνικο hardboiled, συγχρόνως όμως διαθέτει βαθύ ανθρωπισμό, κάτι που όσο κι αν ακούγεται οξύμωρο, φαίνεται στη σχέση του με το ταλαίπωρο γουρούνι, τον Σιντ. Πίνει μπύρες, αλλά δεν είναι αλκοολικός, είναι μοναχικός όχι τόσο από επιλογή όσο λόγω συγκυριών. Δεν είναι υπέρ-ήρωας, είναι ένας απλός συμπαθής άνθρωπος, που λόγω καταγωγής δεν ξεχνά τα αρώματα της θάλασσας, παρότι βαδίζει «στα βουτυρωμένα, διάφανα πεζοδρόμια» του χιονισμένου Αμβούργου.

Ο Μίνως Ευσταθιάδης είναι δικηγόρος με μεταπτυχιακά στο Ανόβερο, και εμμονή για το υγρό στοιχείο. Ζει δίπλα και πάνω στη θάλασσα, όπως έχει πει, και ασχολείται καθημερινά με το wind-surfing. Το Δεύτερο μέρος της νύχτας θα πρέπει να έχει κυκλοφορήσει ήδη στα γερμανικά από τις εκδόσεις ACABUS Verlag.

* Η ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ είναι μεταφράστρια και συγγραφέας.