«ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΦΥΠΝΙΣΕΙ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΗΛΙΚΙΕΣ»

Με αφορμή την παράσταση για εφήβους Όχι αθώος πια που παρουσιάζεται στη Στέγη από τις 16 Νοεμβρίου έως τις 26 Απριλίου, μιλήσαμε με τη σκηνοθέτη Γεωργία Μαυραγάνη. 

Στην Ελένη Κορόβηλα

«Ούτε μεγάλος, ούτε μικρός, κάπου ανάμεσα», είναι η γενική περιγραφή - πρόταση της παράστασης στο βασανιστικό ερώτημα τι ακριβώς σημαίνει να είναι κανείς έφηβος. 

Πέντε νέοι (τρία αγόρια και δύο κορίτσια) στέκονται απέναντι στο εφηβικό κοινό (στο οποίο πρωτίστως απευθύνεται η παράσταση) αλλά και στους μεγάλους και τους επιστρέφουν θραύσματα από την καθημερινότητα της ελληνικής οικογένειας. Άγχη, αγωνίες, στερεότυπα, κοινωνικές προκαταλήψεις ερμηνεύονται από τους έφηβους υπό το πρίσμα της αμφισβήτησης. Οι επιθυμίες, οι ανάγκες, οι ανησυχίες, παρουσιάζονται ως τα ποδοπατημένα δικαιώματα των ανθών μιας κοινωνίας που δεν τους βλέπει. Το ψέμα απορρίπτεται, η αλήθεια λατρεύεται. Η θέαση των πραγμάτων γίνεται αυστηρά χωρίς αποχρώσεις, χωρίς περιθώρια για ανοχή και συγκατάβαση.

Το «χορικό» των εφήβων, όπως το χαρακτηρίζει η δημιουργός του, είναι μια συλλογική κραυγή. Επί πενήντα λεπτά οι πέντε ηθοποιοί διαπιστώνουν, καταγγέλλουν, οργίζονται, τραγουδούν το φάλτσο τραγούδι της ηλικίας τους, διεκδικούν την αγάπη και την αλήθεια τους με ένταση και ρυθμό.

Ο τίτλος της παράστασης, το υλικό για την οποία προέκυψε από συνεντεύξεις με εφήβους και από τη συμμετοχή τους στο σχετικό blog, εμπεριέχει διαπίστωση, κατάπληξη, ερώτηση αλλά και άρνηση. Η διατήρηση της «αθωότητας», για έναν έφηβο, φαντάζει σαν ωραιοποίηση της πραγματικότητας που πρέπει να αντιμετωπίσει. Η οριστική απώλειά της, όμως, τι εξασφαλίζει;

Ετοιμάσατε μια παράσταση για τους εφήβους επιχειρώντας να είναι και από τους εφήβους. Πώς προέκυψε το υλικό με το οποίο διαμορφώθηκε η παράσταση;

Στόχος μας είναι να φτιάξουμε μια παράσταση που να είναι πραγματικά εφηβική, δηλαδή να λέει με ακρίβεια αυτά που νιώθουν και σκέφτονται οι έφηβοι και όχι μια αφελή εκδοχή αυτών που εμείς νομίζουμε ότι λένε. Γι' αυτό το λόγο πήραμε συνεντεύξεις από εφήβους και επίσης είμαστε σε συνεχή συνομιλία μαζί τους μέσω του blog της παράστασης. Όσα ακούσαμε και μάθαμε ήταν πραγματικά αποκαλυπτικά και αποτέλεσαν βασικό υλικό της παραστάσης. Είτε χρησιμοποιήθηκαν αυτούσιες φράσεις είτε μεταγράφηκαν σε μορφές επιστολών ή τραγουδιών και σκωπτικών ποιημάτων.

Απευθύνατε ένα διαδικτυακό κάλεσμα. Σας ικανοποίησε η ανταπόκριση;

Ναι, πολύ και συνεχίζει αυτή η συνομιλία καθ' όλη τη διάρκεια των παραστάσεων αλλάζοντας κάπως την παράσταση. Για μας είναι σημαντικό να ξέρουν οι έφηβοι ότι πραγματικά υπάρχουν πάνω στη σκηνή.

Ποια πιστεύετε ότι είναι τα χαρακτηριστικά μιας παράστασης που απευθύνεται σε εφήβους; Τι την διαχωρίζει από μια παράσταση για παιδιά και τι από μια παράσταση για ενήλικες.

Θα απαντήσω με τη φράση ενός από τους εφήβους που μας έδωσαν συνέντευξη «ούτε μεγάλος, ούτε μικρός κάπου ανάμεσα». Aυτό το ανάμεσα, αυτή η πρώτη επαφή δηλαδή με τη σκληρότητα της ζωής έχει πολύ έντονα και οριακά συναισθήματα γι' αυτό και μπορεί να είναι τόσο συγκινητικός και αφοπλιστικός ο λόγος των εφήβων. Λέει απροκάλυπτα με τη φόρα της πρώτης αντίδρασης τα πράγματα με το όνομά τους. Κατά τα άλλα εγώ αντιμετωπίζω τις παραστάσεις για παιδιά, εφήβους και ενήλικες με τον ίδιο τρόπο. 

Αν παραδεχτούμε την άγνοια και το φόβο μας όλοι προς όλους τότε ίσως μπορέσουμε να συνεννοηθούμε κάπως καλύτερα.

Θεωρείτε πως υπάρχει κενό στο θέατρο που απευθύνεται σε εφήβους;

Η Στέγη και η ομάδα της Σοφίας Βγενοπούλου έχουν κάνει μια πολύ σοβαρή κίνηση και πρόταση με το φεστιβάλ εφηβικού θεάτρου φτιάχνοντας στην ουσία ένα εργαστήρι που παράγει νέα κείμενα, εκπαιδεύει πολύ ουσιαστικά το κοινό και φέρνει το λόγο των εφήβων στο προσκήνιο. Το κενό καλύπτεται σιγά σιγά.

Με την ομάδα Happy End δουλεύετε με «τη μέθοδο της επινόησης». Ποια είναι τα θέματα που σας απασχολούν;

Είναι μια ζωντανή διαδικασία, μια διαδικασία συνομιλίας με το σήμερα αλλά και με τον ίδιο μας τον εαυτό. Προσπαθώντας να ζήσουμε πέφτουμε πάνω στις απορίες μας για τον κόσμο και τη ζωή και αυτό προσπαθούμε να μοιραστούμε με τις δουλειές μας. 

Ως εκπαιδευτικό εργαλείο το θέατρο τι αποτελέσματα μπορεί να φέρει; Σε ποιες ηλικίες λειτουργεί καλύτερα;

Η αναπαράσταση είναι από τις πιο δυνατές γλώσσες του κόσμου. Με αυτή την έννοια μπορεί να αφυπνίσει όλες τις ηλικίες. Είναι μάλλον κομμάτι της ανθρώπινης φύσης να μελετά τον εαυτό της και μέσω της αναπαράστασης.

Τι έχουν ανάγκη οι έφηβοι; Δραματοποίηση ή περισσότερη πραγματικότητα και ειλικρίνεια; Υπάρχουν θέματα ταμπού;

Ειλικρίνεια και καλό θέατρο, όπως όλοι βέβαια. Ταμπού υπάρχουν όπως σε όλη την κοινωνία αλλά εμείς με την παράστασή μας αποφασίσαμε να τα πούμε όλα και να μη φοβηθούμε. Άλλωστε αυτό επιθυμεί και κάποιος που πηγαίνει στο θέατρο, να φύγει αυτό το συμβατικό πέπλο σιωπής, το ψέμα δηλαδή, για να σταματήσει να αισθάνεται μόνος.

Η απώλεια της αθωότητας είναι για σας απαραίτητη διαδικασία για να συντελεστεί το επόμενο βήμα από την παιδική ηλικία προς την ενηλικίωση;

Γίνεται από μόνο του και καμία φορά και με πολύ σκληρό τρόπο. Αλλά η πληγή που θα γεννηθεί από αυτή την επαφή με το «έξω» ονομάζεται ζωή. Το να το αποκρύπτουμε ή να λέμε πως δεν συμβαίνει είναι τεράστιο ψέμα προς τους άλλους και προς τον εαυτό μας, κι εκεί νομίζω εντοπίζεται ο θυμός των εφήβων προς την κοινωνία των μεγάλων. Αν παραδεχτούμε την άγνοια και το φόβο μας όλοι προς όλους τότε ίσως μπορέσουμε να συνεννοηθούμε κάπως καλύτερα.

Ως παιδί και ως έφηβη παρακολουθούσατε θέατρο; Διαβάζετε λογοτεχνία; Υπάρχουν έργα που αποτέλεσαν για σας κομβικά σημεία για τις μετέπειτα επιλογές σας;

Μεγάλωσα στο Αγρίνιο, όπου τα ερεθίσματα στο θέατρο ήταν λίγα. Στη λογοτεχνία και τη μουσική περισσότερα. Εκείνο όμως που με παίδεψε με τη καλή και κακή έννοια ήταν ο έρωτας, οι φίλοι μου και η μοναξιά μου. Ενδεικτικά θα αναφέρω τους Joy division , τους Cure, τον Jean Gene και μετεφηβικά τη Sarah Kane, δεν θα ξεπεράσω ποτέ τα λόγια της και τη συγκίνηση που μου χαρίζουν.

Όχι αθώος πια
Σύνθεση - Επιμέλεια Κειμένου: Γεωργία Μαυραγάνη και ομάδα Happy End
Σκηνοθεσία: Γεωργία Μαυραγάνη
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ελίνα Ρίζου
Σκηνικά - Κοστούμια: Άρτεμις Φλέσσα
Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας
Σχεδιασμός - Οργάνωση εκπαιδευτικού blog: Ελένη Παπαδημητρίου
Ηθοποιοί: Θεανώ Μεταξά, Αντώνης Παναγόπουλος, Ρομάνα Λόμπατς, Μικές Γλύκας, Κωνσταντίνος Πλεμμένος
Παραγωγή: Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών
Διάρκεια: 16 Νοεμβρίου 2014 – 26 Απριλίου 2015

Ποια είναι η Γεωργία Μαυραγάνη

Γεννήθηκε στο Αγρίνιο το 1978 και από το 2001 ζει στην Αθήνα. Σπούδασε παιδαγωγικά στη Σχολή Επιστημών της Αγωγής του Πανεπιστημίου Πατρών και θέατρο στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α και στο προπαρασκευαστικό μεταπτυχιακό τμήμα της σχολής DasArts στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας. Στο διάστημα 2000-2004, συνεργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη με πολλούς σημαντικούς Έλληνες θεατρικούς σκηνοθέτες (Γιάννης Χουβαρδάς, Μιχαήλ Μαρμαρινός, Γιάννης Μόσχος, Βίκυ Γεωργιάδη, Θοδωρής Γκόνης). Από το 2004 έχει σκηνοθετήσει, μεταξύ άλλων, τις παραστάσεις: Οι δούλες του Jean Genet, Tabataba του Bernard-Marie Koltès, Ένα μεγάλο νοσταλγικό τραγούδι (πρωτότυπη περφόρμανς), Παραμύθι για δύο του Philip Ridley, Όταν είδα το 100% τέλειο κορίτσι για μένα του Haruki Murakami, Από δω και πέρα μόνο Χάπι Ενττου Truman Capote, Ρέκβιεμ του Fernando Renjifo, Εύθραυστο (πρωτότυπη περφόρμανς), Η ταράτσα του αυτόχειρα(πρωτότυπη περφόρμανς), Τριγμός (πρωτότυπη περφόρμανς), Το νόημα της Μαρίας Λαϊνά, Από πρώτο χέρι – Μια παράσταση για τα καπνά (πρωτότυπη περφόρμανς).

Στο 3ο και το 4ο Φεστιβάλ Εφηβικού Θεάτρου (Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών και Grasshopper Youth) έχει συμμετάσχει ως συγγραφέας και σκηνοθέτης με τις παρακάτω παραστάσεις: Η ζωή δεν είναι εύκολο πράγμα, Έτσι κάνουν όλοι και Όλα όσα ξέρω για τον κόσμο. Είναι ιδρυτικό μέλος της Κίνησης Μαβίλη και από το 2003 εργάζεται παράλληλα ως δασκάλα στη δημόσια πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Το 2005 ίδρυσε τη θεατρική ομάδα Happy End, με στόχο τη δημιουργία παραστάσεων που το θεατρικό τους κείμενο είναι προϊόν έρευνας των συντελεστών της εκάστοτε παράστασης. 

πηγη

Για περισσότερα άρθρα κάντε κλικ εδώ

Για τις αγορές σας ΚΛΙΚ ΕΔΩ

ΔΙΑΔΩΣΤΕ ΤΟ