Τετάρτη 15 Απριλίου 2015

ΠΙΚΡΟΥΤΣΙΚΑ ΠΙΚΡΟΥΤΣΙΚΑ

Κάθε εβδομάδα η Book Press προτείνει ένα βιβλίο από τις πρόσφατες εκδόσεις.

Επιμ. Λεωνίδας Καλούσης

Αυτή την εβδομάδα τα αφηγήματα Πικρούτσικα πικρούτσικα του Θάνου Κάππα, που κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις της Εστίας.

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Το αυτοβιογραφικό αναστοχαστικό αφήγημα έχει ήδη πίσω του μια μικρή παράδοση στη χώρα μας, με εμβληματικότερο εκπρόσωπό του τον Κωστή Παπαγιώργη. Σε αυτό το τομίδιο συγκεντρώνονται κείμενα που έχουν γραφτεί στο διάστημα μιας δεκαετίας με ποικίλες αφορμές και σε ποικίλα «μέσα» (Blog, free press, εφημερίδες, περιοδικά), μα που διαπνέονται από διακριτό ύφος και κοινή φιλοσοφία ζωής. Για τις ανάγκες μια κάποιας ταξινόμησης, χωρίστηκαν σε δυο μεγάλες ενότητες, στην ενότητα «Εμμονές και καθηλώσεις», που περιλαμβάνει είκοσι κείμενα, και στην ενότητα «Tragicomedia moderna» που περιλαμβάνει άλλα είκοσι. Τα πρώτα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν πιο «εσωτερικά», μια και συχνά αντλούν από το προσωπικό βίωμα, ενίοτε από την παιδική ηλικία του γράφοντος, ενώ τα δεύτερα συχνά εκκινούν από αφορμές που δίνει η εξωτερική πραγματικότητα, η επικαιρότητα, ο κωμικοτραγικός σύγχρονος ελληνικός βίος. Τα κείμενα κυμαίνονται από πολύ μικρά (μιας σελίδας) έως μικρά (πέντε το πολύ), κι ενώ κάποια από αυτά θα μπορούσαν να σταθούν ως μικρο-διηγήματα (βλ. «Το πι της», «Το λαθάκι»), συνολικά η παρουσία του αφηγητή-συγγραφέα που εμφανίζεται στο τέλος για να «σχολιάσει», να υπογραμμίσει, να καταθέσει μια σκέψη ή ένα αίσθημα, ενισχύει την ανα-στοχαστική διάθεση έναντι της μυθοπλασίας.

Από τη Νέα Σμύρνη έως τις Κυκλάδες, πρωταγωνιστούν οι παρέες και ο χρόνος που περνά. Τα Πικρούτσικα πικρούτσικα, καίτοι μικρούτσικα, διακρίνονται από πυκνή αφηγηματική δομή (μεγάλες συχνά ιστορίες σε μια δυο σελίδες), ενώ η ακριβής και συγκρατημένα συγκινημένη γλώσσα αναδεικνύεται ως το μεγάλο τους προτέρημα· γλώσσα που χαίρεσαι να τη διαβάζεις, να την φέρνεις στα χείλη σου, να την αφήνεις να σε πηγαίνει από παράγραφο σε παράγραφο.

Ποιος είναι ο συγγραφέας

Ο Θάνος Κάππας (γεν. 1962) γεννήθηκε στην Αμφιλοχία, μεγάλωσε στη Ν. Σμύρνη, σπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή της Θεσσαλονίκης κι εργάζεται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Το 2003 δημιούργησε το blog «vita moderna» ενώ κατά την περίοδο 2004-2008 διατηρούσε την ομώνυμη στήλη στην Athens Voice. Κείμενά του έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και περιοδικά, ενώ το θεατρικό του κείμενο Δίκτυο 4 παρουσιάστηκε στον Φούρνο σε σκηνοθεσία Μελίνας Σάρδη.

Απόσπασμα από το βιβλίο

Στην απόσταση του χρόνου το παν εξιδανικεύεται. Πρόκειται για τον γνωστό μηχανισμό της μνήμης, αρθρωμένον γύρω από σκηνοθετημένες πραγματικότητες όπως οι φωτογραφίες και οι διηγήσεις που τις συνοδεύουν. Ξεναγείσαι στους σταθμούς της ζωής σου υπό τύπον ανεκδοτολογικού περιστατικού (τότε είπες το ψωμί «μαμάγκα» και την Ανθούλα «θεία-Ντου») ενώ η αγωνία, ο αληθινός πανικός ήταν άλλος: Αν φιλήσω στα χείλη την ξαδέρφη μου, θα με συλλάβουν; Αν κρατήσω την αναπνοή μου, θα πεθάνω;

Τα παραδείγματα δεν είναι τυχαία αφού ολόκληρη η παιδική ηλικία (στην περίπτωσή μου, τουλάχιστον) πραγματεύεται βασικώς δύο ζητήματα: πρώτον, γιατί δεν ζούμε κρυμμένοι κάτω από το σεντόνι αγκαλιά με ένα κορίτσι και δεύτερον, γιατί να πεθαίνουμε. Κατά μία έννοια δεν υπήρξε ακόμη ενηλικίωση αφού κανένα ερώτημα δεν απαντήθηκε πειστικά – κουκουλώματα μόνο και υπεκφυγές. (από το κείμενο Η τέχνη του μακιγιάζ)