Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου 2014

12+1 ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΑ ΤΟΥ 2014

Επιλογή 12 μεταφρασμένων και ενός ελληνικού αστυνομικού μυθιστορήματος από τη χρονιά που τελειώνει.

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

/01

Ο αναγκαίος θάνατος του Λιούις Γουίντερ, Malcolm Mackay (μτφρ. Α. Τριμπέρη, Πόλις)

Εντυπωσιακό και ιδιαίτερα μαύρο το αστυνομικό ντεμπούτο του πρωτοεμφανιζόμενου Σκοτσέζου Μάλκολμ ΜακΚέι. Ο συγγραφέας επιλέγει ως κεντρικό χαρακτήρα έναν επαγγελματία δολοφόνο ο οποίος διαβάζει Σόμερσετ Μομ και πιστεύει ότι η δουλειά του είναι μια δουλειά σαν όλες τις άλλες.

Κοφτή γραφή, παγερή μερικές φορές, ωραία σκιαγράφηση των χαρακτήρων, είτε ανήκουν στον υπόκοσμο, είτε στις δυνάμεις του νόμου. Το βιβλίο είναι το πρώτο από την Τριλογία της Γλασκόβης.

02/

Η μάρτυρας της φωτιάς, Lars Kepler (μτφρ. Τ. Σπερελάκη, Πατάκη)

Το ζεύγος των Σουηδών που γράφει με το ψευδώνυμο Lars Kepler στήνει τους απεχθείς φόνους του σ’ ένα κέντρο για προβληματικούς εφήβους. Ο επιθεωρητής Γιούνα Λίννα, τον οποίο οι τρόφιμοι αποκαλούν κοροϊδευτικά «Φινλανδό» (Πόντιο, στα καθ’ ημάς), παρότι βρίσκεται υπό δυσμένεια, αποδεικνύεται ιδιαίτερα παρατηρητικός και εξιχνιάζει μια υπόθεση στην οποία οι λογικοί μοιάζουν να έχουν τρελαθεί και οι τρελοί να είναι λογικοί.

/03

Ο μεταξοσκώληκας, Robert Galbraith (μτφρ. Χ. Καψάλης, Ψυχογιός)

Το δεύτερο αστυνομικό μυθιστόρημα της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ (της δημιουργού του Χάρυ Πότερ) με ήρωα τον ντετέκτιβ Κόρμοραν Στράικ. Η εξαφάνιση του συγγραφέα Όουεν Κουίν ανησυχεί τη σύζυγό του, η οποία αναθέτει την υπόθεση στον Στράικ, έναν πρώην στρατιωτικό. Όταν ο συγγραφέας θα βρεθεί νεκρός, οι ύποπτοι θα αποδειχτούν πάρα πολλοί, αφού αρκετοί είχαν συμφέρον να ξεφορτωθούν – αυτόν, και το μυθιστόρημα που έγραφε. Την πλοκή διανθίζουν διάφορες σκέψεις περί γραφής και λογοτεχνικού κόσμου.

04/

Ο άνθρωπος της λίμνης, Arnaldur Indridason (μτφρ. Ν. Προδρομίδου, Μεταίχμιο)

Σ’ ένα από τα πιο ενδιαφέροντα αστυνομικά μυθιστορήματα που μας έρχονται από τον Βορρά, ο επιθεωρητής Έτλεντουρ καλείται να ανακαλύψει σε ποιον ανήκουν τα οστά που βρίσκει ένας υδρολόγος στον πυθμένα μιας αποξηραμένης λίμνης. Η πρώτη σκέψη είναι ότι πρόκειται για αυτοκτονία, αφού στην Ισλανδία δεν θεωρείται σπάνιο φαινόμενο η οικειοθελής εξαφάνιση ενός ανθρώπου. Ωστόσο, ανάμεσα στα οστά υπάρχει ένας παλιός ρώσικος ραδιοπομπός. Η ιστορία που ξεκινάει σαν απλή εξαφάνιση, εξελίσσεται σε μια περιπέτεια «διεθνούς κατασκοπίας, φόνου και προδοσίας», όπως αναγράφεται στο οπισθόφυλλο.

/05

Το δίδυμο, George Pelecanos (μτφρ. Α. Καλοκύρη, εκδ. Πατάκη)

Το δεύτερο μυθιστόρημα του Πελεκάνος με πρωταγωνιστή τον Σπίρο Λούκας, ένα βετεράνο πεζοναύτη του πολέμου στο Ιράκ, υιοθετημένο παιδί ελληνικής οικογένειας. Αντιγράφω από το οπισθόφυλλο: «Η δουλειά για τον Σπίρο Λούκας φαντάζει αρκετά απλή: να πάρει πίσω έναν πολύτιμο πίνακα, το Δίδυμο, που έκλεψε από την Γκρέις Κινκέιντ ο πρώην φίλος της. Ο Λούκας ειδικεύεται σε τέτοιου είδους υποθέσεις: βρίσκει ό,τι εξαφανίζεται, και μάλιστα διακριτικά. Όμως η Γκρέις θέλει κάτι ακόμα. Να βρει τον άντρα που την εξευτέλισε - έναν βίαιο εγκληματία, τον οποίο ακολουθεί τυφλά η μικρή συμμορία του. Ο Λούκας… ξαφνικά βρίσκεται μπλεγμένος σε µια παθιασμένη ερωτική σχέση, που ξέρει καλά ότι δεν πρόκειται να διαρκέσει, ενώ ταυτόχρονα κυνηγά έναν επικίνδυνο κακοποιό που δεν έχει τίποτα να χάσει. Κάθε άνθρωπος έχει µια σκοτεινή πλευρά - κι ο Σπίρο Λούκας θα βρεθεί αντιμέτωπος µε τη δική του».

06/

Άνθρωπος χωρίς ανάσα, Philip Kerr (μτφρ. Α. Αποστολίδης, Κέδρος)

Στο 9ο βιβλίο των περιπετειών του Μπέρναρντ Γκούντερ, ο ιδιόρρυθμος βερολινέζος αστυνομικός σπεύδει στην Πολωνία, κατ’ εντολή του Γκαίμπελς, όταν στο δάσος του Κατύν ανακαλύπτεται ο ομαδικός τάφος 4000 πολωνών αξιωματικών. Καθώς η εκτέλεσή τους είναι έργο του Κόκκινου Στρατού, η αποστολή του Γκούντερ είναι η δημοσιοποίηση του εγκλήματος, σε μια ύστατη προσπάθεια διάσπασης του μετώπου των συμμάχων και μεταστροφής της διεθνούς κοινότητας. Ο Ιρλανδός Φίλιπ Κερ διαπραγματεύεται άλλη μία άγνωστη πτυχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, και τις διαμάχες και αντίρροπες δυνάμεις που μαίνονταν στον φαινομενικά αρραγή γερμανικό στρατό.

/07

Έγκλημα με υπογραφή, Sophie Hannah (μτφρ. Α. Κορτώ, Διόπτρα)

Η πολυαναμενόμενη νέα περιπέτεια του Ηρακλή Πουαρό, γραμμένη από την αγγλίδα συγγραφέα Σόφι Χάνα, κατόπιν της σύμφωνης γνώμης των κληρονόμων της Άγκαθα Κρίστι. Η υπόθεση με δυο λόγια, από το οπισθόφυλλο: «Το ήσυχο δείπνο του Πουαρό σ’ ένα λονδρέζικο καφέ διακόπτεται όταν μια νεαρή γυναίκα του εκμυστηρεύεται ότι η δολοφονία της επίκειται από στιγμή σε στιγμή. Είναι τρομοκρατημένη, αλλά ικετεύει τον Πουαρό να μην ανακαλύψει ούτε να τιμωρήσει το δολοφόνο της, διότι με το θάνατό της, όπως ισχυρίζεται, θα αποδοθεί δικαιοσύνη… το ίδιο βράδυ, ο Πουαρό μαθαίνει ότι τρεις ένοικοι ενός πολυτελούς ξενοδοχείου του Λονδίνου έχουν δολοφονηθεί, κι ότι στο στόμα κάθε θύματος βρέθηκε από ένα μανικετόκουμπο με το ίδιο μονόγραμμα. Υπάρχει άραγε κάποια σύνδεση με την έντρομη γυναίκα στο καφέ;»

08/

Ο Νο 1 Καταζητούμενος, John le Carré (μτφρ. Ν. Κυριαζόπουλος, Bell)

Ο Ίσα, ένας νεαρός Τσετσένος καταζητούμενος από τις ρωσικές και τουρκικές αστυνομικές αρχές, αναζητεί στη Δύση τη σωτηρία του και την περιουσία του πατέρα του που βρίσκεται κατατεθειμένη σε μια αγγλική ιδιωτική τράπεζα του Αμβούργου. Ο Λε Καρέ περιγράφει με διαρκώς αυξανόμενο σασπένς τις προσπάθειες μιας ιδεαλίστριας δικηγόρου να σώσει τον Ίσα, και τις εσωτερικές διαμάχες των γερμανικών μυστικών υπηρεσιών που τον οδηγούν τελικά στα χέρια των Αμερικανών, σε κάποιο Γκουαντάναμο ενδεχομένως. Ο αναγνώστης δεν περιμένει happy end στα βιβλία του βρετανού συγγραφέα, αλλά η αλήθεια αποδεικνύεται πάντοτε πιο σκληρή απ’ όσο τη φαντάζεται.

/09

Άγιος ή αμαρτωλός; Ian Rankin (μτφρ. Β. Τζανακάρη, Μεταίχμιο)

Στο 20ο μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον Τζον Ρέμπους, ο συνταξιοδοτημένος από το 2007 πεισματάρης και αντισυμβατικός επιθεωρητής επιστρέφει στην αστυνομία, σε μια περίοδο κρίσιμη λόγω του επικείμενου δημοψηφίσματος για την ανεξαρτητοποίηση της Σκοτίας. Ο Ρέμπους θα έρθει αντιμέτωπος με τον διάδοχό του στην υπηρεσία, τον επιθεωρητή Μάλκολμ Φοξ, ο οποίος ως επικεφαλής ενός τμήματος Εσωτερικών Υποθέσεων ερευνά περιπτώσεις παράβασης καθήκοντος κατά τη δεκαετία του ’80. Τόσο ο αναγνώστης όσο και ο ίδιος ο Ρέμπους θα πρέπει να απαντήσουν στο ερώτημα: ο Ρέμπους τελικά τι ήταν - άγιος ή αμαρτωλός;

10/

Αλήθεια, Peter Temple (μτφρ. Γ. Μπέτσος, Τόπος)

Στις αρχές του 2009, ενώ τεράστιες πυρκαγιές μαίνονταν καταστρέφοντας την επαρχία της Βικτόρια, ο επιθεωρητής Στίβεν Βιλάνι, επικεφαλής του τμήματος ανθρωποκτονιών της Βικτόρια, αναλαμβάνει τη διαλεύκανση της δολοφονίας μιας νεαρής κοπέλας. Η αγνώστων στοιχείων κοπέλα βρίσκεται νεκρή μέσα στη μπανιέρα ενός πολυτελούς διαμερίσματος. Λίγο αργότερα, σε μια αποθήκη θα ανακαλυφθούν ακρωτηριασμένα τα πτώματα τριών εμπόρων ναρκωτικών. Πώς συνδέονται αυτοί οι φόνοι, και γιατί οι πάντες μοιάζουν να συνωμοτούν για να μην αφήσουν τον Βιλάνι να κάνει τη δουλειά του; Ο Πήτερ Τεμπλ είναι ένας από τους πολυδιαβασμένους συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας στην Αυστραλία, και στα βιβλία του θίγει συχνά ζητήματα κοινωνικής και πολιτικής διαφθοράς.

/11

Ο κόσμος του Κουρτ Βαλάντερ, Henning Mankell (μτφρ. Γ. Κονδύλης, Ψυχογιός)

Μια νουβέλα με τίτλο Το Χέρι και ήρωα τον αγαπημένο Κουρτ Βαλάντερ, την οποία ο Μανκέλ έγραψε το 2002, και διαδραματίζεται λίγο πριν την οριστική αποχώρηση του Βαλάντερ από τη δράση. Αναζητώντας ένα σπίτι στην εξοχή, ο επιθεωρητής σκοντάφτει στα λείψανα ενός πτώματος. Τη νουβέλα συμπληρώνει ένας κατάλογος με πληροφορίες που αφορούν τον Βαλάντερ, τη μουσική που ακούει και αγαπάει, πρόσωπα και μέρη που έχει επισκεφτεί, κ.λπ.

12/

Ένα Μαύρο Κοράκι, Diane Setterfield (μτφρ. Κ. Λαϊνά, Bell)

Αστυνομικό μυθιστόρημα εποχής, με goth ατμόσφαιρα. Στη βικτοριανή Αγγλία, ο μικρός Γουίλιαμ σκοτώνει με τη σφεντόνα του ένα κοράκι. Χρόνια αργότερα, ο Γουίλιαμ, επιτυχημένος ιδιοκτήτης μιας υφαντουργίας, θα δει τη ζωή του να διαλύεται σταδιακά, καθώς ο ένας μετά τον άλλο, όλοι οι άνθρωποι που αγαπά και οι φίλοι του θα αρχίσουν να πεθαίνουν. Σε όλες τις κηδείες, εμφανίζεται ένας άγνωστος μαυροφορεμένος άνδρας, ο οποίος του συστήνεται χαμογελώντας ειρωνικά ως «κύριος Μπλακ». Το βιβλίο δεν είναι αμιγώς αστυνομικό, αλλά μάλλον επηρεασμένο από τη συγγραφική μαεστρία του Ντίκενς και τις παραδοσιακές αγγλικές ιστορίες φαντασμάτων.

Το δεύτερο μέρος της νύχτας, Μίνως Ευσταθιάδης (Ωκεανίδα)

Ένας μελαγχολικός ιδιωτικός αστυνομικός ελληνικής καταγωγής, δύο νεκροί με το ίδιο επίθετο, μια μοναχική γυναίκα κι ένα γουρούνι ράτσας απειλούμενης με εξαφάνιση είναι οι πρωταγωνιστές αυτής της αστυνομικής ιστορίας, που διαδραματίζεται στο Αμβούργο και στην κοντινή πολίχνη Φρίντριχσταντ. Ποιητικές περιγραφές των αστικών χώρων, οξυδερκή σχόλια για τη γερμανική κοινωνία, λιτές αλλά ανατριχιαστικές περιγραφές του τρόμου που καραδοκεί στα αχανή αγροτικά τοπία, μέσα στην ομίχλη και τη σκοτεινιά του χειμώνα.

* Η ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ είναι μεταφράστρια και συγγραφέας.

πηγη